Nederland blijft achter bij andere landen bij bestrijden van corruptie

De non-gouvernementele organisatie Transparency International trekt deze conclusie in een tweejaarlijkse evaluatie. Uit haar onderzoek blijkt dat het OM zelden overgaat tot vervolging bedrijven of individuen die verdacht worden van corruptie. Vaak zijn de omkopingszaken ingewikkeld en hebben een internationaal aspect. Het OM heeft onvoldoende capaciteit om onderzoek te doen bij Nederlandse bedrijven. Als er wel onderzoek wordt gedaan is het vaak moeilijk het bewijs rond te krijgen.

Nederland heeft de afgelopen jaren weliswaar geïnvesteerd en nieuwe maatregelen ingevoerd, maar we blijven slecht presteren internationaal. Zo slecht zelfs dat Nederland is ingedeeld bij de categorie die wordt aangeduid als oranje. In deze categorie zitten ook Columbia, Zuid-Afrika, Letland en Costa Rica. Nagenoeg alle ons omringende landen doen het aanzienlijk beter. Mondiaal doen Zwitserland, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk het het beste.

De onlangs aangetreden directeur van Transparency International Nederland zegt op 13 oktober 2020 in het FD: “Het oordeel over Nederland is vrij negatief. Er zijn de afgelopen twee jaren wel veel nieuwe wetten en regels in de steigers gezet, maar van een aantal ingrepen zien we nu al dat ze niet gaan werken”. Daarbij doelt zij op onder meer het UBO-register en merkt daarover op: “het is lastig toegankelijk gemaakt en zal daardoor waardeloos zijn voor journalisten of organisaties die gedegen onderzoek willen doen”.

Transparancy International stelt dat Nederland een zwakke anticorruptiecultuur heeft. Daarbij wordt verwezen naar de lagere bedragen waarvoor in Nederland corruptiezaken worden geschikt. Een ander euvel is dat schikkingen doorgaans stil worden gehouden, terwijl in andere landen meer ‘naming and shaming’ plaatsvindt. De aanbevelingen van Transparancy International luiden dan ook dat Nederland vaker moet inzetten op vervolging in geval van corruptie en meer inzicht dient te geven zodra een schikkingen wordt getroffen. Daarbij zou het helpen als er een richtlijn komt die bedrijven inzicht geeft wat zij kunnen verwachten bij het treffen van een schikking.